by Quản Lý Doanh Nghiệp, Hộ Kinh Doanh Có Phải Đóng BHXH Bắt Buộc? Đây là một vướng mắc phổ biến của nhiều nhà quản lý, chủ doanh nghiệp và chủ hộ kinh doanh.
Sự thiếu rõ ràng trong việc xác định vai trò “người lao động” và “người sử dụng lao động” của cùng một cá nhân đã dẫn đến nhiều lúng túng trong thực tiễn. Với việc Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, đã có những thay đổi quan trọng trong việc xác định đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Bài viết này, Kỹ năng CB sẽ phần tích và đưa ra câu trả lời toàn diện, giúp các nhà quản lý tự tin xác định nghĩa vụ của mình, đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa quyền lợi an sinh xã hội.
1. Căn cứ pháp lý xác định Quản lý doanh nghiệp, hộ kinh doanh có phải đóng BHXH bắt buộc
Để xác định Quản lý doanh nghiệp, hộ kinh doanh có phải đóng BHXH bắt buộc hay không, thì cần xét các đối tượng phải đóng BHXH bắt buộc theo quy định.
Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã được mở rộng, bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên.
- Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.
- Chủ hộ kinh doanh (đây là điểm mới quan trọng).
Như vậy, yếu tố then chốt để xác định nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc của một cá nhân, không phân biệt chức vụ, dựa trên hai điều kiện chính:
Sự tồn tại của quan hệ lao động hoặc thuộc đối tượng được luật định: Quan hệ này được thể hiện qua Hợp đồng lao động, hoặc cá nhân giữ chức danh quản lý có hưởng lương, hoặc là chủ hộ kinh doanh.
Việc hưởng lương, thu nhập làm căn cứ đóng BHXH: Khoản thu nhập này là cơ sở để xác định mức đóng.
Nguyên tắc này là nền tảng để chúng ta phân tích các trường hợp cụ thể dưới đây.
>>>>>>> Xem nhiều: Học hành chính nhân sự tại Hà Nội
2. Phân tích nghĩa vụ đóng BHXH đối với Giám đốc, Tổng Giám đốc
Đối với nhóm đối tượng này, quy định của Luật BHXH 2024 về cơ bản kế thừa luật cũ. Việc đóng BHXH vẫn phụ thuộc vào loại hình doanh nghiệp và mối quan hệ sở hữu của Giám đốc.
Trường hợp 1: Giám đốc là người lao động được thuê
Một cá nhân được công ty thuê để đảm nhiệm vị trí Giám đốc/Tổng Giám đốc, có ký kết Hợp đồng lao động và nhận lương hàng tháng.
➡️ Kết luận: BẮT BUỘC phải tham gia BHXH. Doanh nghiệp có trách nhiệm thực hiện đầy đủ thủ tục đăng ký và đóng BHXH cho Giám đốc như mọi người lao động khác.
Trường hợp 2: Giám đốc đồng thời là chủ sở hữu doanh nghiệp
Đối với Công ty TNHH một thành viên do cá nhân làm chủ & Doanh nghiệp tư nhân:
Phân tích: Chủ sở hữu không thể tự ký Hợp đồng lao động với chính mình. Không có sự tồn tại của “quan hệ lao động”. Thu nhập của họ là lợi nhuận sau thuế của công ty.
➡️ Kết luận: KHÔNG thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Đối với Công ty TNHH hai thành viên trở lên (Giám đốc là thành viên góp vốn) & Công ty Cổ phần (Giám đốc là cổ đông):
Phân tích: Mặc dù là chủ sở hữu một phần, cá nhân này vẫn giữ chức danh quản lý và nhận lương từ công ty cho vai trò điều hành. Khoản lương này được hạch toán vào chi phí của công ty, xác lập một quan hệ lao động/quan hệ quản lý có hưởng lương.
➡️ Kết luận: BẮT BUỘC phải tham gia BHXH dựa trên mức tiền lương của chức danh Giám đốc.
Trường hợp có thay đổi lớn nhất: Chủ Hộ kinh doanh
Đây là điểm thay đổi mang tính bước ngoặt của Luật BHXH 2024.
Trước đây (theo Luật BHXH 2014), chủ hộ kinh doanh không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Tuy nhiên, nhằm mở rộng diện bao phủ an sinh xã hội, Luật BHXH 2024 đã chính thức đưa nhóm đối tượng này vào diện tham gia bắt buộc.
>>>> Tham khảo: Cách Tính Mức Đóng BHXH Cho Hộ Kinh Doanh Cá Thể
Phân tích: Kể từ ngày 01/07/2025, các chủ hộ kinh doanh (có đăng ký kinh doanh) sẽ có nghĩa vụ phải đóng BHXH cho chính mình theo quy định của Chính phủ. Việc này giúp đảm bảo quyền lợi hưu trí và các chế độ BHXH khác cho một lực lượng lao động lớn trong nền kinh tế.
➡️ Kết luận cuối cùng: Chủ hộ kinh doanh BẮT BUỘC phải tham gia BHXH.
3. BHXH Tự nguyện
Đối với các trường hợp không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc như chủ Doanh nghiệp tư nhân, chủ Công ty TNHH 1 thành viên, làm thế nào để đảm bảo an sinh khi về hưu?
Giải pháp cho vấn đề này là Bảo hiểm xã hội tự nguyện. Đây là chính sách an sinh của Nhà nước cho phép người dân tự nguyện tham gia để hưởng hai chế độ cốt lõi là Hưu trí và Tử tuất. Khi tham gia, cá nhân sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng khi đủ điều kiện, được cấp thẻ BHYT miễn phí để chăm sóc sức khỏe tuổi già, và người thân được hưởng trợ cấp tử tuất khi có rủi ro.
Mức đóng BHXH tự nguyện linh hoạt, cho phép người tham gia lựa chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng phù hợp với điều kiện tài chính. Đây là một kênh tích lũy an toàn và hiệu quả cho tương lai mà các chủ thể kinh doanh nên xem xét.
>>> Xem thêm:
4. Những rủi ro pháp lý khi không tuân thủ quy định đóng BHXH
Đối với các trường hợp bắt buộc phải tham gia BHXH, việc không tuân thủ hoặc tuân thủ không đầy đủ sẽ khiến doanh nghiệp đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng.
Xử phạt vi phạm hành chính: Theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng tại thời điểm lập biên bản (tối đa 75 triệu đồng).
Truy thu số tiền chưa đóng: Cơ quan BHXH sẽ yêu cầu doanh nghiệp đóng bù toàn bộ số tiền còn thiếu.
Lãi chậm đóng: Doanh nghiệp phải chịu lãi suất trên số tiền chậm đóng, thường bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân năm trước. Đây là một chế tài tài chính rất nặng.
Ảnh hưởng đến quyền lợi của người quản lý: Thời gian làm việc không được đóng BHXH sẽ không được tính vào quá trình tham gia để hưởng các chế độ như hưu trí, ốm đau, thai sản.
Rủi ro về uy tín và pháp lý: Vi phạm pháp luật lao động có thể ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của doanh nghiệp và gây ra các tranh chấp, rắc rối pháp lý trong tương lai.
>>> Tham khảo thêm:
- Top 03 Trung Tâm Đào Tạo Hành Chính Nhân Sự Tốt Nhất Hiện Nay
- TOP 5+ Khóa Học Hành Chính Nhân Sự Online Tốt Nhất Hiện Nay
- Học Hành Chính Nhân Sự Tại Hà Nội Ở Đâu Uy Tín Và Chất Lượng?
Hy vọng rằng qua bài phân tích chi tiết của Kỹ Năng CB sẽ giúp bạn hiểu rõ Quản Lý Doanh Nghiệp, Hộ Kinh Doanh có thuộc đối tượng phải đóng BHXH bắt buộc hay không?
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác về BHXH, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới để cùng thảo luận và giải đáp! Chúc bạn thành công!
