by BHXH tự nguyện có gì mới từ 01/7/2025 là câu hỏi đang được nhiều người lao động tự do, tiểu thương và nông dân đặc biệt quan tâm sau khi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 được thông qua.
Với hàng loạt thay đổi mang tính đột phá như rút ngắn thời gian đóng còn 15 năm, bổ sung chế độ thai sản và linh hoạt phương thức tham gia, BHXH tự nguyện từ 01/7/2025 sẽ trở nên hấp dẫn và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết.
Bài viết này, Kỹ Năng CB sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ những điểm mới quan trọng, hướng dẫn cách đăng ký tham gia, tính mức đóng và giải đáp các vướng mắc thực tế liên quan đến chính sách BHXH tự nguyện theo quy định mới nhất.
I. Tổng quan về BHXH tự nguyện
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là một trong những chính sách trụ cột của hệ thống an sinh xã hội, hướng đến nhóm lao động không có quan hệ lao động chính thức như nông dân, lao động tự do, người làm nghề cá thể, người nghỉ việc tạm thời…
Tính đến năm 2024, tỷ lệ người tham gia BHXH tự nguyện vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng. Một trong những nguyên nhân chính là cơ chế, quyền lợi chưa đủ hấp dẫn, quy định còn cứng nhắc (ví dụ: chỉ có 1 chế độ hưu trí và tử tuất; yêu cầu đủ 20 năm đóng…). Trước thực trạng này, Luật BHXH sửa đổi năm 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, đã có những thay đổi quan trọng nhằm mở rộng diện bao phủ và tăng tính hấp dẫn của BHXH tự nguyện.
>>>>>>> Xem nhiều: Học hành chính nhân sự tại Hà Nội
II. Những điểm mới quan trọng về BHXH tự nguyện từ 01/7/2025
1. Rút ngắn thời gian đóng để hưởng lương hưu còn 15 năm
Theo quy định cũ, người tham gia BHXH tự nguyện phải đóng đủ 20 năm mới được nhận lương hưu. Điều này khiến nhiều người lớn tuổi không đủ thời gian để tích lũy.
Từ ngày 01/7/2025, người dân chỉ cần đóng đủ 15 năm là đủ điều kiện hưởng lương hưu, và lộ trình sẽ tiếp tục rút còn 10 năm trong các giai đoạn tiếp theo theo khoản 3 Điều 110 Luật BHXH 2024. Đây là thay đổi có tính đột phá, đặc biệt hữu ích cho người đã ngoài 45 tuổi nhưng chưa từng tham gia BHXH.
Điều này mở ra cơ hội mới cho hàng triệu lao động tự do đang chùn bước vì ngưỡng 20 năm quá dài. Ngoài ra, những người trước đây đã từng đóng BHXH bắt buộc dưới 15 năm cũng có thể đóng tiếp BHXH tự nguyện để đủ điều kiện nhận lương hưu.
2. Mở rộng chế độ thai sản khi tham gia BHXH tự nguyện
Trước ngày 01/7/2025, BHXH tự nguyện chỉ có 2 chế độ: hưu trí và tử tuất. Tuy nhiên, từ thời điểm luật mới có hiệu lực, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ có thêm chế độ thai sản, nếu chọn phương thức đóng bổ sung.
Cụ thể, theo khoản 2 Điều 5 Luật BHXH 2024, người tham gia có quyền lựa chọn gói đóng có hoặc không có chế độ thai sản. Nếu chọn gói có thai sản, mức đóng sẽ cao hơn nhưng người lao động nữ được hưởng trợ cấp khi sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi.
Việc bổ sung chế độ thai sản giúp BHXH tự nguyện tiến gần hơn với BHXH bắt buộc và khuyến khích phụ nữ lao động tự do có kế hoạch an sinh tốt hơn.
3. Đóng BHXH theo tháng hoặc linh hoạt theo năm, theo quý
Thay đổi đáng chú ý khác là cơ chế đóng BHXH tự nguyện được thiết kế linh hoạt hơn. Theo khoản 2 Điều 86 Luật BHXH 2024, người dân có thể:
- Đóng theo tháng, quý, 6 tháng hoặc 12 tháng/lần;
- Đóng một lần cho nhiều năm (tối đa 5 năm về sau);
- Đóng bù cho thời gian còn thiếu (tối đa 10 năm) để đủ điều kiện hưởng hưu, áp dụng cho người từ 40 tuổi trở lên.
Cơ chế linh hoạt này tạo điều kiện cho người có nguồn tài chính không ổn định như tiểu thương, nông dân, người làm tự do… có thể chủ động kế hoạch đóng BHXH mà không bị ràng buộc cứng về thời gian.
4. Mức đóng tối thiểu tăng theo chuẩn nghèo đa chiều
Từ 01/7/2025, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất được xác định dựa trên chuẩn nghèo khu vực nông thôn theo quy định của Chính phủ, thay vì mức lương cơ sở như trước đây.
Đây là điểm thay đổi giúp phù hợp với điều kiện kinh tế từng địa phương, đặc biệt là vùng sâu vùng xa. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý: khi chuẩn nghèo được điều chỉnh tăng, mức đóng BHXH tối thiểu cũng sẽ tăng tương ứng. Người tham gia cần cân nhắc lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tài chính và kế hoạch hưu trí của mình.
5. Được nhà nước hỗ trợ đóng BHXH theo tỷ lệ rõ ràng, có thể mở rộng
Luật BHXH mới tiếp tục duy trì chính sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng BHXH tự nguyện, đặc biệt với người thuộc hộ nghèo, cận nghèo và các nhóm khác theo quy định.
- Tỷ lệ hỗ trợ hiện nay vẫn là:
- Hộ nghèo: 30% mức đóng
- Hộ cận nghèo: 25%
- Các đối tượng khác: 10%
Tuy nhiên, luật mới cũng trao quyền cho Chính phủ mở rộng đối tượng và điều chỉnh mức hỗ trợ nếu cần thiết để thúc đẩy độ bao phủ. Điều này tạo ra kỳ vọng rằng trong tương lai, sẽ có thêm nhiều nhóm đối tượng được nhà nước hỗ trợ mức đóng cao hơn.
III. Hướng dẫn chi tiết tham gia BHXH tự nguyện theo quy định mới
1. Điều kiện để tham gia
- Là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên;
- Không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc;
- Có nhu cầu và khả năng đóng.
Đặc biệt, người từng tham gia BHXH bắt buộc nhưng chưa đủ thời gian để hưởng lương hưu (dưới 15 năm sau ngày 1/7/2025) có thể tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để cộng dồn thời gian.
2. Hồ sơ và nơi đăng ký
Hồ sơ bao gồm:
- Tờ khai tham gia (mẫu TK1-TS);
- CMND/CCCD (bản photo);
- Chứng minh thuộc diện hộ nghèo/cận nghèo nếu có.
Nơi nộp hồ sơ: tại cơ quan BHXH xã/phường, bưu điện, hoặc đăng ký trực tuyến qua ứng dụng VssID, Cổng DVC Quốc gia.
3. Cách lựa chọn mức đóng và phương thức
Người dân được chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng, dao động từ chuẩn nghèo đến 20 lần mức lương cơ sở (áp dụng cho mức tối đa). Ngoài ra, cần lựa chọn hình thức có hoặc không có chế độ thai sản, để xác định tỷ lệ đóng phù hợp.
Ví dụ: nếu bạn chọn mức thu nhập 2 triệu/tháng (tối thiểu), mức đóng sẽ là:
22% x 2.000.000 = 440.000 đồng/tháng (có thể được hỗ trợ 10–30% tùy đối tượng).
Bạn cũng có thể đóng gộp cho 12 tháng hoặc 5 năm để tiết kiệm thời gian.
>>> Xem thêm:
- So Sánh Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Và Bắt Buộc Mới Nhất 2025
- Các Loại Phụ Cấp Thường Gặp Trong Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ
- Đào Tạo Nội Bộ Có Phải Là Phúc Lợi Hay Bắt Buộc?
- Chính Sách Phúc Lợi Nhân Viên Gồm Những Gì? [Mới Nhất]
- Nghỉ Phép Năm Có Được Cộng Dồn Không?
IV. So sánh BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc sau ngày 01/7/2025
| Tiêu chí | BHXH tự nguyện | BHXH bắt buộc |
| Đối tượng | Lao động tự do | Người lao động có HĐLĐ |
| Chế độ | Hưu trí, tử tuất, (thai sản nếu có chọn) | 5 chế độ: ốm đau, thai sản, TNLĐ-BNN, hưu trí, tử tuất |
| Mức đóng | Tự chọn (≥ chuẩn nghèo) | 8% từ NLĐ + 14% từ NSDLĐ |
| Hỗ trợ | Có (từ NSNN) | Không |
| Thời gian tối thiểu | 15 năm (sẽ xuống 10 năm) | 20 năm (giữ nguyên) |
Từ bảng so sánh có thể thấy, BHXH tự nguyện đang tiến gần hơn với BHXH bắt buộc, nhưng vẫn giữ sự linh hoạt để phù hợp với các nhóm lao động phi chính thức.
V. Một số câu hỏi về BHXH tự nguyện trong thực tế thường gặp
1. Tôi 50 tuổi, chưa từng đóng BHXH, có nên tham gia BHXH tự nguyện không?
=> Có. Với quy định mới, bạn có thể đóng bù tối đa 10 năm, và chỉ cần tổng 15 năm để nhận lương hưu. Đây là thời điểm rất tốt để bắt đầu, vì sau 5–10 năm bạn có thể có nguồn lương hưu ổn định.
2. Tôi đã đóng BHXH bắt buộc 8 năm, nghỉ việc 4 năm rồi. Có được đóng tiếp BHXH tự nguyện không?
=> Có. Bạn có thể đóng thêm 7 năm BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu sau 01/7/2025.
3. Nếu đóng xong 15 năm nhưng không sống đến tuổi nghỉ hưu thì sao?
=> Người thân hợp pháp sẽ được nhận trợ cấp tử tuất một lần theo quy định. Ngoài ra, chính sách hưu trí vẫn bảo đảm quyền lợi tương ứng với mức đóng – thời gian đã tích lũy.
Với những thay đổi quan trọng từ Luật BHXH 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, BHXH tự nguyện không còn là “cánh cửa hẹp” nữa, mà trở thành một giải pháp an sinh linh hoạt, dễ tiếp cận, phù hợp cho mọi đối tượng lao động không chính thức. Việc rút ngắn thời gian đóng, mở rộng chế độ, tăng linh hoạt phương thức tham gia sẽ giúp hàng triệu người dân Việt Nam có cơ hội hướng đến tuổi già độc lập tài chính, không phụ thuộc con cháu.
>>> Tham khảo thêm:
- Top 03 Trung Tâm Đào Tạo Hành Chính Nhân Sự Tốt Nhất Hiện Nay
- TOP 5+ Khóa Học Hành Chính Nhân Sự Online Tốt Nhất Hiện Nay
- Học Hành Chính Nhân Sự Tại Hà Nội Ở Đâu Uy Tín Và Chất Lượng?
Hy vọng bài viết của Kỹ Năng CB sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề: So Sánh Bảo Hiểm Xã Hội Tự Nguyện Và Bắt Buộc Mới Nhất và các lưu ý được áp dụng hiện nay. Chúc bạn thành công!
