Cách Tính Lương Làm Thêm Giờ, Ngày Lễ Theo Quy Định

5/5 - (1 bình chọn)

Cách Tính Lương Làm Thêm Giờ, Ngày Lễ Theo Quy Định: Tưởng Dễ Mà Không Hề Dễ

Hiện nay, không ít lao động – thậm chí cả doanh nghiệp – vẫn lúng túng khi đối mặt với câu hỏi: “Tính lương làm thêm giờ như thế nào cho đúng quy định?”

Bài viết này, Kỹ năng CB sẽ giúp bạn đi từ những quy định pháp luật đến cách áp dụng vào thực tế, để không còn mơ hồ hay sai sót khi tính lương làm thêm nữa.

1. Khái niệm của “làm thêm giờ” và “làm ngày lễ”

Để tính lương chính xác, trước tiên bạn cần phân biệt rõ hai khái niệm:

Làm thêm giờ là thời gian làm việc vượt quá số giờ làm việc bình thường theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động, thông thường là vượt quá 8 giờ/ngày hoặc 48 giờ/tuần.

Làm việc ngày lễ là làm việc vào các ngày nghỉ lễ, tết theo quy định của Bộ luật Lao động, như Tết Nguyên đán, 30/4 – 1/5, Quốc khánh 2/9… Dù số giờ không vượt quá bình thường, thì bản chất vẫn là làm việc vào thời gian đặc biệt.

Điểm mấu chốt ở đây là: Lương làm thêm giờ được tính theo phần trăm tăng thêm so với giờ làm bình thường – và phần trăm này thay đổi tùy theo thời điểm làm thêm (ngày thường, ngày nghỉ, ban đêm…).

>>>>>>> Xem nhiều: Khóa học hành chính nhân sự tại Hà Nội

2. Căn cứ pháp lý khi tính lương làm thêm giờ và ngày lễ

Bộ luật Lao động 2019 (hiện hành) và Nghị định 145/2020/NĐ-CP là hai văn bản chính quy định về tiền lương làm thêm giờ, làm việc ban đêm, làm vào ngày lễ.

Theo Điều 98 Bộ luật Lao động 2019:

Làm thêm vào ngày thường: ít nhất bằng 150% đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc đang làm.
Làm thêm vào ngày nghỉ hằng tuần: ít nhất bằng 200%.
Làm vào ngày lễ, Tết, ngày nghỉ có hưởng lương: ít nhất bằng 300%, chưa kể tiền lương ngày lễ.

Ngoài ra, nếu làm thêm vào ban đêm (từ 22h đến 6h sáng hôm sau), người lao động còn được cộng thêm ít nhất 30% tiền lương tính theo đơn giá giờ ban ngày.

Đây là cơ sở bắt buộc để doanh nghiệp tính toán và trả lương làm thêm cho người lao động. Nhưng trên thực tế, việc vận dụng không đơn giản như một phép nhân phần trăm.

3. Công thức tính lương làm thêm giờ – phân tích theo từng trường hợp thực tế

Công thức cơ bản như sau:

Tiền lương làm thêm = Đơn giá tiền lương giờ × % tăng thêm × Số giờ làm thêm

Trong đó:

Đơn giá tiền lương giờ = Lương thực trả trong tháng / (Số ngày làm việc bình thường × Số giờ làm việc/ngày)
% tăng thêm: tùy theo thời gian làm thêm (150%, 200%, 300%…)

Hãy cùng đi vào từng tình huống thực tế để hiểu rõ hơn:

TH1: Làm thêm vào ngày làm việc bình thường

Giả sử anh A có mức lương tháng là 9.000.000 VNĐ, làm việc 26 ngày/tháng, 8 tiếng/ngày.

Đơn giá tiền lương giờ: 9.000.000 / (26 × 8) = 43.269 VNĐ/giờ (làm tròn)

Nếu anh A làm thêm 2 giờ vào ngày thường:

Lương làm thêm = 43.269 × 150% × 2 = 129.807 VNĐ

Với 2 giờ làm thêm, anh A sẽ nhận gần 130.000 đồng ngoài mức lương cơ bản.

TH2: Làm thêm vào ngày nghỉ hằng tuần (chủ nhật)

% tăng thêm ở đây là 200%.

Vẫn với đơn giá như trên:

Lương làm thêm = 43.269 × 200% × 4 giờ = 346.152 VNĐ

Nhiều doanh nghiệp nhỏ thường áp dụng 100% như ngày thường, dẫn đến khi bị thanh tra lao động, khoản tiền phạt có thể cao hơn nhiều so với chi phí lương thực tế phải trả đúng.

TH3: Làm việc vào ngày lễ, Tết

% tăng là 300%, chưa bao gồm tiền lương ngày lễ (nếu có hưởng lương cố định).

Với cùng đơn giá:

Lương làm ngày lễ = 43.269 × 300% × 8 giờ = 1.038.456 VNĐ

Nếu anh A vẫn nhận lương nguyên tháng, đây là khoản tiền ngoài lương chính thức.

TH4: Làm thêm vào ban đêm

Nếu làm thêm ban đêm (sau 22h), người lao động được hưởng thêm 30% so với lương ban ngày.

Ví dụ, làm thêm 3 giờ từ 22h – 1h sáng vào ngày thường:

Tiền lương = 43.269 × (150% + 30%) × 3 = 232.653 VNĐ

Tuy nhiên, nếu làm ban đêm vào ngày nghỉ hay lễ, các phần trăm sẽ được cộng dồn (200% + 30% hoặc 300% + 30%).

>>> Xem thêm:

Lương Cứng Là Gì? So Sánh Với Lương Mềm, Lương Theo Hiệu Suất
Những Khoản Thu Nhập Nào Không Chịu Thuế Thu Nhập Cá Nhân?
Lương Cơ Bản Là Gì? Cách Tính Và Quy Định Mới Nhất
Làm C&B Cần Biết Gì? Kiến Thức Cơ Bản Và Chuyên Sâu
Các Loại Bảo Hiểm Xã Hội Bắt Buộc: Quy Định Cần Biết

4. Những sai lầm thường gặp khi tính lương làm thêm và cách tránh

Sai lầm 1: Tính lương theo giờ mà không chia đúng số ngày làm việc thực tế.

Một số công ty mặc định chia lương tháng cho 30 ngày hoặc 22 ngày không phù hợp thực tế làm việc, dẫn đến đơn giá giờ sai lệch.

→ Giải pháp: Luôn lấy đúng số ngày làm việc chuẩn theo hợp đồng hoặc quy định nội bộ để chia.

Sai lầm 2: Không tính đủ phụ cấp hoặc khoản bổ sung.

Một số doanh nghiệp chỉ lấy lương cơ bản làm căn cứ, bỏ qua phụ cấp trách nhiệm, chuyên cần…

→ Giải pháp: Lương làm thêm phải tính trên tổng lương thực nhận (lương cơ bản + phụ cấp cố định).

Sai lầm 3: Nhập nhằng giữa “làm thêm giờ” và “làm ca đêm”.

Hai khái niệm này có thể trùng thời điểm nhưng cách tính hoàn toàn khác.

→ Giải pháp: Tính riêng từng khoản, sau đó cộng dồn theo nguyên tắc cộng phần trăm.

5. Góc nhìn từ doanh nghiệp: Tính lương làm thêm – chi phí hay đầu tư?

Từ phía doanh nghiệp, chi phí làm thêm giờ không nhỏ, đặc biệt với khối sản xuất, logistics hoặc công ty công nghệ thường xuyên OT. Tuy nhiên, thay vì cắt giảm làm thêm để tiết kiệm chi phí, nhiều công ty chọn cách:

Tự động hóa quy trình tính lương làm thêm bằng phần mềm HRM
Giao kết rõ điều khoản OT trong hợp đồng lao động
Tạo chính sách “OT có chọn lọc”: chỉ áp dụng OT cho công việc có giá trị gia tăng cao
Tính đúng lương làm thêm không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn là cách giữ chân nhân viên, tăng tính minh bạch và giảm rủi ro về lao động.

6. Khi nào người lao động có quyền từ chối làm thêm giờ?

Theo Điều 107 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền từ chối làm thêm giờ nếu:

Không đồng ý làm thêm
Là phụ nữ có thai từ tháng thứ 7
Làm thêm vượt quá 40 giờ/tháng hoặc 200 giờ/năm (trừ một số ngành nghề được phép tối đa 300 giờ/năm)

Do đó, dù có được tính lương cao, người lao động vẫn cần biết quyền lợi của mình để không bị ép buộc.

Tính lương làm thêm giờ, làm việc ngày lễ không khó về mặt công thức, nhưng dễ sai ở khâu áp dụng thực tế. Bài viết này không chỉ cung cấp kiến thức pháp lý, mà còn phân tích các tình huống thực tế giúp bạn hiểu sâu bản chất.

Dù là người lao động hay quản lý nhân sự, bạn nên xây dựng cho mình một “tư duy chuẩn” về lương làm thêm – để đảm bảo quyền lợi, tránh rủi ro pháp lý và duy trì sự công bằng trong môi trường làm việc.

>>> Tham khảo thêm: